«Өкпек жолаушы» британ сахнасында қойылды. «Біз соғысты көрген жоқпыз» атты повесім жеке кітап болып жарық көрді. Қызылорда театры Лондонда «Өкпек жолаушыны» қойды. Астанада өткен фестивальде осы театрдың қойған спектаклі ағылшындарға ұнап, өздеріне шақыртқан болатын. Әр ұлттың пьесасын сол ұлттың өзінен артық қоятын ешкім жоқ екен. Шекспирді қазақ театры қанша сахналағанымен, оны ағылшын театрынан асырып қоя алмаймыз. Италияның ариясын қазақ әншілері жақсы орындағанымен, италияндықтардай шебер орындай алмайтыны белгілі. Осының бәрін сөзге тиек ете келіп, бала кездегі бір өліп-тірілгенімді де мысалға келтірдім. Қара борбай бала кезімде «өліп қалды» деп үлкендер мені жерлемек болғанын, көмуге алып бара жатқанында көзімді ашып қалғанымда, адамдар шалқасынан түскенін айтып бердім. Қалжыңмен айтқан сөзіме жиылғандар біраз күліп алды. Елдің жайын, елімізде «Рухани жаңғырудың» жүріп жатқанын айттым. Лондонда фестиваль өткізуіміздің өзі Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында өтіп жатқанын сөз еттім. Әлемнің озық шығармаларын, классик жазушыларының барлығын бірдей жақсы білеміз. Киносын, театрын, өнерін жылы қабылдаймыз. Олар қазақ жазушысын біле ме? Біздің алдымызға осындай міндет қойылғанын, әрі тәуелсіздіктің арқасында қазақ жазушысының шығармалары Еуропа төріне шыққанын айтып өттім. Екі дүниежүзілік соғысты адамзат бастан кешірді. Менің әкем де екінші соғыста қаза тапты. Ел қорғады, жерін қорғады. Соғыс болмаған кезде әкем ерте көз жұмбас еді, бес баламен жесір қалған анам ерте қайтыс болмас еді. Өмірде кездейсоқтық бола ма, жоқ па білмеймін. Тағдыр мені «өлтірмей» аман алып қалды. Мұның бәрі кездейсоқ нәрсе шығар. Қазір де айналамызда соғыс қаупі жүріп жатыр. Адамзат баласы үшінші дүниежүзілік соғысты бастан кешірмеуі керек. Библияда: «В начале было слово» деген сөз бар. Қару-жарақ жасауға қыруар қаржы шығарғанша, әдебиет пен мәдениетке осыншама қаржы шығарар болсақ, біз онда ұтар едік. Әрбір ортаңқол жазушының артында кем дегенде, 10-15 мың оқырман бар. Дүниежүзі жазушыларына осы санды көбейтсек, қанша болатынын бағамдай беріңіз. Онда сөзбен қаруланған үлкен бір күш болар еді. «ПЭН» клуб та алғаш осы жерде ашылды дегенді айтып өттім. Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың ұсынысымен Сириядағы соғысты тоқтатуға байланысты келіссөздер Астанада өткізіліп жүр. Бұл да біздің бейбітсүйгіш халық екенімізді көрсетеді. Мұндағы басты қаруымыз да – сөз. Сөзбен соғысқа тоқтау салғымыз келетінін айттым. Рухани жаңғырудың аясында іске асырылып жатқан дүниелерге де арнайы тоқталдым. Қазақ әдебиетінің мәселесі айтылды. «Біздің әдебиет батыстың әдебиетінен кем соқпайды. Жазушыларымыздың бәрі батыс мектебін жақсы меңгерген. Еуропа үлгісінде шығыстық бейнесін сақтай отырып, жазылған шығармалар бар. Осыған көбірек көңіл бөлсеңіздер екен» дегенді айта кеттім. – «Актрисаны» Мемлекеттік корей музыкалық комедия театры ұсынған екен. Неге кәріс театры ұсынды? «Актрисаны» қазақ театрлары да көп қойған жоқ па? – Кәріс театры қойған «Актрисаның» орны бөлек. Оны