Азияда драматургия жоқ деген стереотип қалыптас­қан. Осы бір қасаң қағиданы өс­тіп-өстіп бұза беруіміз керек.

«Драматургия жарықтық – жаяу жанр» деп жиі айтамын. Ол негізсіз емес. Басқа елге танылу үшін де уақыт керек. Процесс ұзақ жүреді. Бұл – эстрада емес. Таңертең ұшып барып, кешкісін сахнаға шыға салмайсың. Пьесаны оқиды, талқылайды. Әр актер өзіне қандай рөл тиетініне дейін талқылап отырады. Қазақстанда қандай пьеса барын олар қайдан біледі? Дүниежүзінде не көп, драматург көп. Керісінше, оларда Орта Азияда драматургия жоқ деген стереотип қалыптасқан. Осы бір қасаң қағиданы өстіп-өстіп бұза беруіміз керек.

– Көркем шығармаға қара­ған­да, драматургияның танылуы жеңіл секілді. Әлде, олай емес пе? – Көркем шы­ғар­маны шы­ғару оңай. Ақшасын төле­сеңіз бол­ды, кітабыңыз дайын. Пье­са­ны қою – қиын. Кө­рер­мен залынан екі-үш адам шы­­­ғып кететін бол­­са, олар қай­­тып бұл театр­дың есі­­гін аш­пайды. Театр осыдан қор­­қады. Бір клиент үшін кү­рес жүріп жатыр. Дү­кенінде де солай, теат­ры да солай. Кітапты до­сқа сыйлау, те­гін беру де­ген жоқ. Демек, ав­тордың шы­ғар­­ма­сының бағасы жоқ деген сөз. Олар да әр кітап есепте тұра­ды. Кі­тап шығару мә­дениеті бө­лек. Өзім де баспа­ның дирек­торы бол­­дым. Соның өзінде ағыл­шын­дардың кітап шы­ғару мә­дениетін түсіне ал­май­мын. Кі­тап­тың қажет екенін айтса бол­ды, үйіне әкеліп береді. Кітап дү­кеніне барып, әуре болу­дың қа­жеті жоқ. Лондонда жүр­ген бір аптаның ішінде 200-дей кітап сатылды. – Лондонда ағылшын жазу­шы­ларымен дөңгелек үстел өткен екен. Кездесуге кімдер қатысты? – Лондондағы ең басты оқи­ғаның бірі – осы. Сыншылар, әде­биетшілер қатысты. Менен бұрын Орхан Памукпен де осы­лай дөңгелек үстел өткізген екен. Сұрақ-жауапқа қатысқан­ның барлығы риза болды. – Ағылшын әдебиетшілерін не қы­зықтырады екен? – Қазақ әдебиетінің жайын кө­бірек білгісі келеді екен. «Сіз дра­матургияны көп жазасыз ба?», «Драматургияға неге көбі­рек бұрылып кеттіңіз?», «Қай тіл­де жазасыз?» деп сұрады. «Сая­­сатқа араласасыз ба?», «Қо­ғам­дық жұмысыңыз бар ма?» де­ген сауалдар да болды. «Қазіргі саясат сізге ұнай ма?» дейді. – «Қазақ жазушысын әлем та­ны­майды» деген пікірді жиі ес­тиміз. Исабековтің британ жұр­тына танылуы бұрын-соңды бол­ма­ған жайт па? – Қазақ жазушысын әлем та­ниды деп айта алмаймыз. Иса­бековтің өзі Еуропаға енді ғана терезе ашып жатыр. Ұлыбри­та­нияның кітапханасы – мемлекет ішіндегі мемлекет. Бұл кітапха­наға кіру үшін әбден тексеруден өтесіз. Ұшаққа мінерде қалай тек­серуден өтсеңіз, мұнда да со­лай. Сол кітапханаға ертіп алып барды. Екі кітабым осы кітап­ханада мәңгіге сақталып тұр екен. Қазақ әдебиетін кім оқы­ғысы келеді, солардың оқуына мүм­кіндік бар. «Менен басқа қа­зақ жазушыларының шығар­ма­лары бар ма?» деп сұрап едім, «Жоқ» деп жауап қайтарды. Абай жоқ, Мұхтар Әуезов жоқ. Неге? Оның себебі басқа екен. Қа­зір қазақ жазушылары ағыл­шын тіліне көптеп аударылып жатыр. Мәскеуден де шығып жатқан

Pages: 1 2 3 4 5