style=»font-weight: 400;»>– Қаламақы, әрине, қажет. Қазір байқап қарасаңыз, мықты футбол­шылар да, хоккейшілер де миллионер болып, өсіп, байып жатыр. Ал біз, жазушылар бір бөлмені екі бөлмеге ауыстырсақ, сол үлкен жетістік болып саналады. Қоғамда мүлдем жазушы болмаса, сол футболшы, хоккейшілермен немесе әншілермен ғана халық кемелденіп, өсіп, өне алар ма еді? Осы жағын да ойлап қою керек сияқты…

– Бернард Шоу кезінде: «Мен жа­зушыдан әдемі, сәнді киініп жүру та­лап етілмейтіндіктен ғана жазушы болдым» деген екен ғой. Жазушыға қарапайым болу, орташа өмір сүру әу бастан маңдайына жазылған нәрсе шығар?

– Кім біледі. Бірақ бұрын бір кітап шығарып, бір мәшине мінетін кезіміз де болған. Қаламақы жақсы төленіп, еңбек еленетін заман болған. Ақындар мен жазушылардың басын ардақтап, оларды елдің дамуына, биліктің жаңа шешімдерін, саясатты жетілдіруге, халықты уақыт талабына қарай өсіп, биліктің соңына еруге жұмылдыруға тартатын болған. Сол уақыттың өзінде бізде мықты-мықты туындылар дүниеге келді. Шыңғыс Айтматовтың, Мұхтар Әуезовтың және басқа да қаламгерлердің шығармалары сол заманда жазылды. Биліктің, компартияның талабын орындап отырып та, қаламгерлер астыртын ұлт мүддесін көксеген, халықтың салт-дәстүрін ұлықтаған, ұлттық дүниетанымды дәріптеген туындылар тудыра білді. Ең бастысы, қаламгерлердің қарны тоқ болды. Сол себепті де, қазір кейде кеңестік кезеңді сағынасың.

ЕЛДІҢ ЖАЙЫН АЙТУДЫ АЗАМАТТЫҚ БОРЫШЫМ ДЕП САНАЙМЫН 

– Соңғы жылдары театрмен шығармашылық байланыста бо­лып жүрсіз ғой. Болат Атабаев бір журналистің театр қойы-лымдарының тәрбиелік мәні ту­ралы сұрағына жауап беріп оты­рып: «Неге біз қоғамды театр арқылы тәрбиелеуіміз керек?» деген наразылық білдірген екен. Негізі, Атабаев озық ойлы азамат қой. Десе де, театрдың қоғамға ықпалы туралы сіз не ойлайсыз?

– Ескі эврипид заманында да, Софоклдың заманында да театр тәрбиенің бір ұясы болып саналған. Көне грек еліндегі алғашқы театрдың қалыптасуында да мақсат тек қана оқиғаны баяндап қою болмаған. Театр арқылы Құдайға мадақ айту, Құдайларды насихаттау, үгіттеу, қоғамды тазарту жұмысы жүргізілген.

Тәрбиелік мән дегенде біз, әрине, бір жақты қарамауымыз ке­рек. Ол хрестоматиялық немесе педагогикалық нәрсе емес қой. Болат солай тура мағынасында қабылдайтын болуы мүмкін. Әйтпесе, театрдың бір жағы тәрбиелік құрал екені анық. Ол, әрине, сахнада тұрып алып ақыл айту немесе уағыз айту емес. Сахнадан «жаман болма, жақсы бол» я «ақымақ болма, ақылды бол» деп айқайлау емес. , Белгілі бір уақиғаны баяндап отырып, образдар арқылы адам жанындағы өзгерісті түсіндіру, сөйтіп көрерменге ой салып, пікір тудыру. Жаманнан жиреніп, жақсыдан үйренуге қойылым арқылы үндеу. Театрдың тәрбиесі де­ген бар болғаны – осы ғана.

– Әңгімеміздің басында сөз болған Сіздің Булгаков туралы пьесаңызда Булгаковтың «Сталин неге мені қабылдамайды?» деген сұрағына Елена Сергеевнаның: «Сен