үйленген кезімде Сафурам егіп еді, — деді Құлахмет терезеден бауға қарап. — Ол көшет ұстап тұрып еді, мен көміп едім. Онда менің көгершінім періште еді-ау… Осы ағаштардың бәрі де жас болатын. Түк те ойламаушы ек… Енді бәрі де бітті!.. Ол алма да жапырағынан айырылған. Мен де тұл қалдым. Бұл араның топырағы денемді жатсынатындай, тірі кезімде өлігімді Орынборға сүйретіп барамын. Бармай-ақ қояр ем, мейлі, тағдырдың жетектегеніне соқыр жандай еріп көрейін, қайда апарар екен, не істер екен. Мені қинайтын жалғыз нәрсе — о дүниеге не деп барамын, не тындырдым деп барамын. Тым құрыса әке боп, артыма бір адамды тәрбиелеп қалдыра алмадым… Оның үні бітіп, жұтына берді. Сәлден соң қайта сөйледі. — Мейлі, өмірден біраз адамның осылай өтуі де қажет шығар. Санап шашылған бақыт кімге жетпек? Оған жұрттың бәрі ұмтылады, бірақ бәрі бірдей жете алмайды. Егер мен бақытты болсам бәрібір бір адам өкінішті өткен болар еді ғой. Демек, бақытсыздықты өзім алып, белгісіз басқа бір жанды қуанышқа бөлеген екенмін ғой. Мен осыған да қанағат етемін. — Ойпырмай, сенімен қалай қоштассам екен? Енді қайтып көрісеміз бе, жоқ па? — О не дегеніңіз! Орынбор деген мына тұрған жер емес пе, сіз келе алмасаңыз да мен барып тұрамын, хат жазысамыз… — Рахмет саған… — деді ол сыбырлай, булыға сөйлеп. — Адал, шын ниетіңе рахмет. Кел, құшақтасайықшы. Біз енді қайтып көріспейтін бауырларша ұзақ құшақтасып қоштастық. Мен оларды аэропортқа дейін шығарып салып, самолетке отырғыздым. Бүкіл қалада жалғыз өзім қалғандай құлазып, аялдамаға қарай ілбіп қозғала бердім. * * * Жалғыз адам ойшыл да, қиялшыл да болады екен. Әсіресе екі жылдан бері мидай араласып, бір-бірінің тағдырына ортақтасып, бұрын жат болсақ та жақын боп кеткен адамдардың әрқайсысы әр жаққа тарап, солардың шаңырағы астында ешқандай туыстық қатысың жоқ бола тұрып ие боп қалсаң әр тағдыр жайлы шексіз де шетсіз ой құшағына еріксіз шома береді екенсің. Өмір дегеннің әрі күрделі, әрі жалаң, әрі шынайы, әрі жалған екеніне ой жүгіртесің. Табиғат адамға өмір берді, өмір сүруге қажетті нәрсенің бәрін де жаратты. Ал адамдар ақыл-ойдың, парасаттың иесі бола тұрып, болмашы нәрсе үшін бірін-бірі жеңеді, я жеңіледі. Жеңілгені адамды емес, өмірді қарғайды, оған нағылет айтып, әлгі адаммен өле-өлгенше жауығып өтеді. Онысымен тұрмай, ит ашуын тырнадан алады дегендей, ол да өзінің шамасы жетер біреуге өктемдік көрсетеді, сөйтіп, жер бетіндегі тамаша өмірдің сәні мен мәнін өздері бұзып, өздері бұрмалап, «бұл өмір опасыз, бұл өмір ит өмір» деп ант ұрады, күйінеді, бірақ бұл неге бұлай болды, осының бәріне кінәлі өзіміз-ау» деп ешқашан өздерін кінәламайды. Адам жөргектен бастап табытқа дейін үйреніп
Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53